Nasze badania i inicjatywy
Sztuczna inteligencja w profilaktyce demencji
Zastosowanie sztucznej inteligencji może być pomocne przy przewidywaniu wczesnej demencji. Badacze z UMK oraz Center of Advanced Intelligence Project RIKEN (RIKEN AIP) w Tokio pracują nad stworzeniem cyfrowych neuro-biomarkerów choroby i niefarmakologicznych interwencji kognitywnych, które spowolnią jej rozwój.
Badacze z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK od blisko dwóch lat ściśle współpracują z naukowcami z RIKEN AIP. Platformą dla realizacji planów badawczych na toruńskim uniwersytecie był projekt wyłaniającego się pola badawczego PeCoLA (Perception, Cognition, Language), a dziś wspólne badania wpisują się w kolejny projekt wyłaniającego pola badawczego - Culture, Development and Wellbeing. Obydwoma projektami EF kieruje dr Bibianna Bałaj.
RIKEN AIP to centrum będące częścią RIKEN, największego i niemal w całości finansowanego przez rząd Japonii instytutu naukowego, słynącego z wysokiej jakości wyników w różnorodnych dyscyplinach badawczych, m.in. fizyce, chemii, biologii, genomice, naukach medycznych – od badań podstawowych po zastosowania praktyczne. Jednostka istnieje od 1917 r. Dziś tworzy ją sieć światowej klasy ośrodków badawczych w całej Japonii, łącznie to blisko 3 tys. naukowców w siedmiu kampusach współpracujących z prawie 500 partnerami.
Skąd biorą się teorie spiskowe?
Uśmiech dla przyjaciół z Ukrainy
Zajęcia ruchowe, artystyczne, zabawy z grami planszowymi, a nawet szermierka – to aktywności, które od połowy kwietnia organizują dla dzieci z Ukrainy pracownicy i doktoranci Katedry Kognitywistyki i Instytutu Psychologii oraz studenci kognitywistyki i Cognitive Science z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK.
Akcja "Uśmiech dla Przyjaciół" została zainicjowana pod koniec marca, kiedy to we wsi Ostrowąs pod Aleksandrowem Kujawskim schronienie w wyremontowanym przez lokalną społeczność Domu Pielgrzyma znalazło 7 kobiet i 17 dzieci zmuszonych do ucieczki z Ukrainy z powodu wojny.
Łagodzenie pandemicznego stresu
Listę ogłasza Greater Good Magazin, pismo wydawane przez Greater Good Science Center działające na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Zajmuje się psychologią, socjologią i neuronauką dobrostanu oraz uczy umiejętności, które wspierają dobrze prosperujące, odporne i współczujące społeczeństwo. Pismo to jest szczególne pod względem zaangażowania zarówno w naukę, jak i praktykę - nie tylko sponsoruje przełomowe badania naukowe nad dobrostanem społecznym i emocjonalnym, ale też pomaga ludziom zastosować ichefekty w życiu osobistym i zawodowym. Od 2001 roku GGSC stoi na czele nowego ruchu naukowego, badającego korzenie szczęśliwych i współczujących jednostek, silnych więzi społecznych i zachowań altruistycznych - nauki o sensownym życiu.
W ostatnim zestawieniu zespół GGSC wyróżnił 10 najbardziej wpływowych odkryć i badań opublikowanych w ciągu minionego roku.
Mentalne sidła pandemii
Nuda, monotonia, deregulacja, niepewność, strach, poczucie bezradności i bezsens – to wachlarz emocji, które zdaniem naukowców towarzyszyły nam w lockdownie. Wskazują na to również badania prof. Arkadiusza Guta z Katedry Kognitywistyki UMK, który sprawdził, jak radzimy sobie w pandemii.
Dr. hab. Arkadiusza Guta, prof. UMK już na początku wprowadzenia obostrzeń z powodu pandemii koronawirusa (marzec 2020 r.) zainteresowało, jaki mogą mieć one wpływ na studentów. Młodzi fizycznie opuścili mury Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, większość z nich wróciła do domów i stamtąd studiowała online. Naukowiec wraz ze studentami kognitywistyki postanowił bliżej przyjrzeć się konsekwencjom takiego stanu rzeczy. Już dwa miesiące po wprowadzeniu lockdownu rozpoczął badania na ten temat.
Dynamiczny i elastyczny mózg
Dr Karolina Finc z Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii UMK przyjrzała się temu, jak zmienia się mózg człowieka w trakcie treningu poznawczego. Wyniki jej badań opublikowało właśnie prestiżowe czasopismo "Nature Communications".
Złożoność ludzkiego mózgu jest tak ogromna, że ciężko ją opisać z wykorzystaniem podstawowych metod analizy danych neuroobrazowych. Pomaga w tym całkiem nowa dziedzina nauki, którą zajmuje się dr Karolina Finc z ICNT. To neuronauka sieciowa, koncentrująca się na badaniach złożonej sieci połączeń w ludzkim mózgu z wykorzystaniem algorytmów matematycznych zaczerpniętych z teorii grafów.
-Okazuje się, że nawet gdy nie wykonujemy żadnych zadań poznawczych, obszary mózgu pełniące podobne funkcje, pracują w zsynchronizowany sposób. Na podstawie pomiaru stopnia tej synchronizacji jesteśmy w stanie odtworzyć mapę połączeń czynnościowych w całym ludzkim mózgu, tzw. czynnościowy konektom - tłumaczy dr Karolina Finc.
Dobry START młodego kognitywisty
Jednym z tegorocznych laureatów programu Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej jest mgr Robert Mirski, doktorant dr. hab. Arkadiusza Guta, prof. UMK z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych.
Mgr Mirski zajmuje się głównie zagadnieniami teoretycznymi w badaniach nad ludzkim poznaniem społecznym. W szczególności interesują go fundamentalne kwestie, takie jak ontologia umysłu i rzeczywistości społecznej oraz ich znaczenie w badaniach empirycznych.
Zajmuję się teorią psychologii, teorią kognitywistyki, czyli tym, jak myśleć o rzeczach, żeby je dobrze badać – mówi laureat programu START. – W psychologii jest problem z tym, że naukowcy czasami zakładają, że można najpierw zebrać dane, które uważa się za "teoretycznie neutralne" i dopiero potem budować model badanego zjawiska na podstawie tego, co statystycznie "pasuje" do zebranych danych. To prowadzi między innymi do separacji poszczególnych obszarów badań w psychologii. Jedni badają poznanie społeczne, drudzy poczucie własnej wartości, trzeci zjawisko percepcji i potem nie wiadomo, jak to wszystko spiąć w jedno zrozumienie człowieka, bo wszystkie te obszary budują modele w oparciu o oddzielne zbiory danych.